مرحوم آیت الله اشتهاردی (ره) در خصوص رفتارشناسی امامان معصوم (ع) و درس‌هایی که باید نوع بشر از رفتار برخی حیوانات بیاموزد را اینگونه عنوان کرد:

حضرت رضا (ع)  در این روایت می‌فرماید: پنج خصلت در خروس سفید است که از خصلتهای انبیا است،

اولین آن «معرفته باوقات الصلوات»  خروس، وقت نمازها را خوب می شناسد. در گذشته رادیو و ساعت و این قبیل امکانات نبود. خروسها خبر می دادند که وقت نماز است و اعلام وقتشان، اطمینان آور بود و معنایش این است که ما بشناسیم و اول وقت، نماز را بخوانیم. نگوییم حالا وقت زیاد است. امر مولاست و هر روز باید این امر را امتثال کنیم و اگر نمازها را به تأخیر بیندازیم، توهین به امر الهی است.

 

غیرت، خصوصیت دوم خروس در این روایت است. خروس، غیرت دارد. اگر خروسی دو یا چند مرغ را سرپرستی میکند، با نوک زدن و دعوا کردن نمی گذارد خروس دیگر بیاید و با آنان ارتباط پیدا کند.

 در زمان رضاخان، بیگانگان، بی غیرتی را یاد دادند، کشف حجاب کردند و گفتند: هر کس با هر وضعی بیرون بیاید، آزاد است.

 

مراتب غیرت

 

«غیرت»، مراتبی دارد و یکی از مراتب آن، غیرت عِرضی است که در این روایت به آن اشاره شده; یعنی هر کس متعلّقهء خود را حفظ کند و به دیگران نشان ندهد.

 

فراهم کردن مقدمات فساد، مانند فیلم های مبتذل، زمینهء بی غیرتی عِرضی را به وجود می آورد. باید از اشاعهء آنها در بین مردم و خانوادهها جلوگیری کرد. آیهء شریفه: «قوا انفسکم و اهلیکم ناراً وقودها الناس و الحجارة تحریم:6» اشاره به این است; یعنی خودتان و اهل خودتان را از آتش جهنم حفظ کنید. وقتی این آیه نازل شد، جوانی گریه کنان آمد محضر پیامبر (ص)؛ عرض کرد: یا رسول اللّه، ما خودمان را نمی توانیم از جهنم حفظ کنیم; خداوند فرموده: اهلتان راحفظ کنید! پیامبر (ص) فرمود: مراد از آیه، اعمال زور نیست; برای آنها حلال و حرام خدا را بیان کنید.

 

یکی دیگر از مراتب غیرت، غیرت دینی است که مرحوم امام(ره) در درس اخلاق خود به آن اشاره فرموده و این روایت را متذکر میشدند: «انّ اللّه غیور و یحب کل غیور و من غیرته حرّم الفواحش ظاهرها و باطنها».

 

از صفات خداوند این است که غیرت دارد و دوست دارد بندگان او غیرت داشته باشند; چون غیرت دارد، کارهای زشت آشکار و پنهان را حرام کرده است. اگر کسی برخلاف دین رفتار می کند، غیرت ندارد و بیتفاوت است. حضرت امام (ره) غیرتش وفا کرد که این انقلاب را برپا کرد و هر ضرری را هم به جان خرید. بعد از آن که بار اول از حبس بیرون آمد، قسم خورد که این مدت، هر کاری آنها کردند، من نترسیدم; آنها از من می ترسیدند. آری، اگر انسان، غیرت داشته باشد، هیبت پیدا می کند.

اینکه مقام معظم رهبری –حفظه اللّه- به کسانی که حرف از ارتباط با آمریکا می زدند، می‌فرمود: اینها بی غیرتند؛ یعنی غیرت دینی ندارند و برای آنها مهم نیست که دین از بین برود.


*سخاوت
سومین خصلت، سخاوت است. خروس سخاوت دارد. وقتی دانه هایی را می بیند، نوکش را به زمین می زند تا یک مرغ بیاید. وقتی مرغ آمد، خودش کنار میرود; یعنی غیر را مقدم بر خود می داند.


*شجاعت

 خصلت چهارم خروس، شجاعت است. وقتی دو تا خروس با هم می جنگند، هیچ کدام فرار نمی کنند و اگر دو یا چند خروس در اطراف آنها وجود داشته باشند، ممکن نیست بگذارد آنها دخالت کنند. شجاعت دارد و مقاومت می کند.

پنجم: «کثرة الطروقه»، به نظر بنده، بعضی این جمله را اشتباه معنا می کنند. «کثرةالطروقة» یعنی آداب معاشرتش با مرغها زیاد است، نه اینکه با مرغها زیاد مجامعت دارد; یعنی با آن چند مرغی که تحت نظارت اوست، قهر نمی کند و به این معناست که انسان نباید همه اش در فکر کار دنیا باشد; فکر آسایش زن و بچه، تفریح و رفاه آنها هم باشد. اگر اهل خانه، خواستهای داشتند، نگوید حوصله ندارم، خسته ام. کودک، خستگی و مشکلات شما را نمی فهمد، او محبت میخواهد.

 چون که با کودک سر و کارت فتاد      پس زبان کودکی باید گشاد

 خداوند برای هر چیزی حدی قرار داده: «ان اللّه جعل لکل شیء حدّا»  نه تنها در مورد زن و بچه، بلکه در کلیه امور باید مرزها را رعایت کرد.

 خداوند ما را موفق به انجام آنچه رضای اوست، بفرماید و ما را از آنچه مورد سخط اوست، باز دارد!